Simulizi

by Alfreda George (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Unaweza kupitia changamoto fulani katika maisha yako na kila ukitafuta njia za kujinasua huzioni. Wanaokuzunguka hawakupi usaidizi. Hata kama ni wale ambao ulikuwa unawategemea, nao huwaoni kabisa. Katika hali hiyo usichanganyikiwe na wala usifanye haraka na kusema maneno mengi ya kukata tamaa. Unatakiwa unapokutwa na mabaya ufikiri na jiulize kwa nini hayo yanakutokea. Inawezekana hayo yanayotokea, yana sababu, na pengine ni kukutoa hapo ulipo. Waswahili hunena, kila jambo lina ushuhuda wake. Tatizo letu sisi binadamu tunataka hali tuliyo nayo leo na kesho iwe vile vile au hata zaidi. 

Kumbuka kila jambo lina gharama yake na kama linakuwa zito sana kwako, tafuta njia ya kulitua. Yakupasa upate ujasiri wa kuweza kumweleza mtu unayemuamini. Unapopatwa na changamoto. Itabidi ufanye hivyo ili isije ikafikia hatua ukatamani kuuondoa uhai wako bure. Uhai wako ni wa thamani sana, huna mamlaka ya kuuondoa. Majibu ya changamoto ni kutafuta ufumbuzi na siyo kujiua ama kuua. 

Changamoto zipo na zitaendelea kuwepo, tukubali ama tusikubali. Tafuta ufumbuzi wa changamoto zako na ukipata majibu, yafanyie kazi nawe utashinda. Siku ya kufanikiwa furahi na siku ya mabaya fikiria namna ya kupata ufumbuzi. Changamoto ni mtaji.

Simulizi

by Margaret Kayombo (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Maisha ya wanadamu ni mapambano ya kila aina. Mapambano haya ni muhimu kwa ajili ya upatikanaji wa mahitaji muhimu kama vile chakula, mavazi na mambo mengine mengi. Kila anayeamka asubuhi anawaza la kufanya ili mradi siku ikamilike akiwa na chochote mikononi. 

Hebu jaribu kubana mahali asubuhi na kuangalia mikiki mikiki ya binadamu ilivyo. Utakuta kila mtu anahangaika na safari yake kiasi kwamba si rahisi kujua wapi anakwenda. Kuna anayeenda kulia na mwingine kushoto. Hakuna wa kumuuliza mwenzie wapi anakwenda, kila moja kivyake vyake tu. 

Kutokana na hali hii, ndipo unapogundua kuwa “dunia ni uwanja wa fujo” ambapo kila mtu ana mtindo wake wa kufanya hizo fujo. Baadhi ya fujo hizo zinaweza kuwa na mafanikio chanya na nyingine mafanikio hasi. Hali hii ama mikiki mikiki hii inatufanya tugundue kuwa dunia bila kupitia hayo tunayoita fujo haitasonga mbele. Kila mtu kwa fujo zake anazozifanya huleta mafanikio fulani ya sehemu husika. 

Duniani kote mambo yanafanyika hivyo, mitindo ya maisha iko hivyo ila tu inatupasa tufanye kazi kwa bidii na kwa njia sahihi. Yatupasa tufanye kazi kwa kutumia hekima ili mwisho wake uwe mzuri usiokuwa na fujo na matokeo yake yasikupeleke pabaya.

Simulizi

by Alfreda George (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Katika maisha, Mungu akikuwezesha ukawa na hali nzuri, jua kwamba utakuwa na marafiki wengi kila kona. Kati ya hao, wengine watakuwa ni wanafiki tu ambao wanataka wapate msaada kutoka kwako. Kwa kawaida, binadamu hupenda sifa. Ukiwa na marafiki wengi waliokuzunguka unaona raha na hivyo kutoa kwako haiwi shida kwa sababu unataka kujionyesha, unataka kila mtu atambue uwepo wako hapa duniani. 

Lakini cha ajabu, pamoja na kupenda kujionyesha kwa marafiki kuwa unacho na kuwa tayari kuwasaidia hao marafiki, ndugu zako wa damu ambao hawana kipato unawadharau na wala hauko tayari kuwasaidia hata kidogo. Utajifanya huwajui na wala huna habari nao kabisa. 

Lakini tukumbuke kwamba, duniani kuna kupanda na kushuka. Waswahili hunena, aliyekupa wewe ndiye aliyemnyima yule. Kibao hicho kinaweza kikageuka wakati wowote. Pale kitakapogeuka kibao na uchumi wako ukaporomoka, hali yako ikawa duni, utalazimisha kuwajua ndugu zako ambao kwa muda mrefu ulikuwa umewadharau. Wakati ukiwa hoi kiuchumi, marafiki wote watakukimbia na kwa vyovyote vile, hawatakuwa tayari kukusaidia. Badala yake wataanza kukucheka, kukudharau na kukudhihaki. Maneno kama, “tulijua tu staanguka…”

Yatupasa tuangalie sana. Katika maisha, kuna marafiki ndugu na marafiki wanafiki. Inabidi ujifunze kuwatambua ama sivyo utaishia pabaya. Tuwe makini katika kuchagua marafiki. Kamwe tusije tukawatupa ndugu zetu wa damu, kwani hao hata iweje, watakuwepo kwa ajili yetu. Tuwe makini.

Simulizi

by Margaret Kayombo (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Mambo mengi yamebadilika sana tangu ulimwengu wa Sayansi na Tekinolojia kuzidi kupanuka katika ulimwengu wa leo. Jambo hili nimelishuhudia mimi mwenyewe kabla sijastahafu. Sisi wakati tunaajiriwa tulikuwa hatujui kutumia kompyuta wala hatukuwa na simu za mkononi. Tukiingia ofisini ni kuangalia mezani pako pana mafaili gani ya kuyashughulikia na mengineyo. 

Lakini jinsi utandawazi unavyozidi kupanuka, mambo mengi yameanza kupotea, hasa ufanisi katika utendaji kazi. Kabla sijastahafu niliwapokea waajiriwa wapya kutoka Chuo cha Kilimo SUA. Waajiwa wapya hawa walikuwa wakifika ofisini, wao ni kuongea na simu tu, ikifika saa 4 wanaenda kunywa chai. Wakirudi kutoka kwenye chai, wataanza kukumbushana ya huko kwanza na ndipo wataanza kuangalia mafaili. Nilikuwa najiuliza hivi, kizazi chetu kikiondoka, hizi kazi zitakuwa zinafanyika kweli? 

Kazi zenyewe za siku hizi, siyo kama ilivyokuwa kwetu sisi zamani. Kazi zilikuwa zinatungojea, tukimaliza chuo tu zinakuwepo tayari kwa ajili yetu. Tofauti na siku hizi, mtu akiajiriwa hana budi kumshukuru Mungu. Kazi hazipo nyingi, ziko chache kwa ajili ya watu wachache. Na ikizingatiwa kuwa Tanzania ina watu wengi sana na wasomi wamekuwa wengi, kupata ajira imeanza kuwa tabu kweli kweli. 

Tunawasihi vijana wafanye kazi kwa kujituma, na kwamba wasichezee kazi. Wazipende na kuziheshimu kazi zao, na wazifanye kwa uadilifu. Unapopata mshahara wako, ruksa kuuchezea kama unapanga kufanya hivyo, lakini siyo kuchelewa kazi. Kumbuka, wapo wengi ambao wangependa kupata nafasi yako, lakini hawana bahati hiyo. Kuwa mwangalfu kijana, utakuja kujuta na kwa bahati mbaya utakuwa umechelewa. Majuto ni mjukuu.

Simulizi

by Margaret Kayombo (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Msemo huu unalenga kwenye matukio yanayoendelea hapa nchini na nchi nyingine za Kiafrika. Ni jambo la kusikitisha sana kuona akina baba wengi wanasahau wajibu wao wa kulea familia. Kutokana na hali hiyo ya akina baba kujibweteka, akina mama wamekuwa wakijituma kwa njia mbalimbali ili familia zao ziweze kupata chakula, mavazi na hata karo za shule kwa ajili ya watoto. 

Shughuli nyingi za akina mama hufanyika hadi usiku na wengine mpaka mchana kwa kuchelewa. Kitendo cha kuchelewa huwakera akina baba wengi ambao hushindwa kuvumilia. Wengine huwa na hisia mbaya juu ya wake zao, huwafikiria kuwa labda pengine walikuwa na mipango na wanaume. 

Kutokana na hisia hizo, huishi kwa kutembeza kipigo na kuleta tafrani ndani ya nyumba. Cha kushangaza zaidi, mwanaume huyo anapompiga mkewe, yeye mwenyewe anakuwa hajaleta chochote nyumbani kwa ajili ya matumizi ya nyumbani. Tegemeo lake kubwa ni kile kitakacholetwa na mke wake, ambaye kuchelewa kurudi anafikiriwa vibaya. Mara nyingine, mwanaume huyu hata ndani hatoki, kazi yake ni kula na kulala. Pamoja na uvivu wake huo, wivu wake dhidi ya mke wake unakuwa ni balaa. 

Hapo ndipo maswali mengi tunajiuliza, “kama ni mwanaume kweli si aende akachape kazi? Kwa nini amchape mke wake ambaye ndiye mleta riziki ndani ya nyumba?” Mke wake ndiye anayemlisha, anamvisha na kumfanyia kila kitu. Wanaume wenye tabia ya namna hii inawapasa watafakari mienendo yao. Je kuwa mume ni tiketi ya wewe kusambaza kipigo kwa mke wako? Hebu tujiulize kidogo, majukumu ya baba mwenye nyumba, haswa ni yepi? Hivi inaingia kichwani kweli  kumpiga mkeo anayekupa hadhi ya kuitwa baba mwenye nyumba kwa kuleta mahitaji ya hapo nyumbani? Baba mwenye nyumba, kufuatana na mila na desturi, anatakiwa kulisha familia na si vinginevyo. Jina la ‘baba mwenye nyumba’ ni jina kubwa sana kwenye jamii inayomzunguka. 

Ombi langu kwa wanaume ni kwamba wawaheshimu wake zao maana ni wasaidizi wao ambao wanastahili kupendwa na siyo kupigwa. Ili familia ziwe na amani zinahitaji mshikamano, hapo ndipo baraka za Mungu zitakavyoweza kuingia ndani ya nyumba zao.

Simulizi

by Alfreda George (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Kwa kawaida, binadamu tuna tabia ya kuangalia ya leo na siyo ya kesho yetu. Kuna kijana mmoja alimpa mimba binti fulani. Kwa kuogopa, huyo binti hakuweza kumueleza kijana mapema kuhusu mimba yake. Alikuja kumweleza baada ya miezi mitano kupita. 

Kijana kusikia habari hizo, aliruka futi kumi na tisa juu. Alikataa kata kata, na kwa hasira, alimwambia binti huyo maskini kuwa hakuwa tayari kuitwa baba wa mtoto atakayemzaa. Bila aibu, alimwambia huyo binti kuwa ana na mtu wake ambaye amepanga kuoana naye. Alimpa kibali cha kuitoa hiyo mimba kama anataka. 

Binti alikuwa ni mcha Mungu sana, alikataa kutoa mimba. Badala yake, kijana alimwambia binti kuwa, kama hataki kufanya anayomuelekeza, basi asimjue na kwamba hana mpango naye wa aina yoyote ile. Bahati mbaya mama yake yule binti alikuwa amefariki, na hivyo alikuwa analelewa na mama wa kambo. Hali ya ujauzito haikukubalika na mama wa kambo na hivyo alifukuzwa pale nyumbani. Ikawa tabu kweli kweli kwa binti yule.

Baada ya kufukuzwa nyumbani, binti alianza kuishi maisha magumu sana. Aliishi kwa kufanya vibarua kwa watu mpaka alipojifungua. Wasamaria wema ndio walikuwa msaada mkubwa kwake. Alimlea mtoto wake katika mazingira magumu sana. Mungu ni mwema, mtoto alikua, akasoma vizuri na akabahatika kupata kazi nzuri. 

Kwa bahati mbaya, yule kijana aliyeikataa mimba ya binti yule, hakubahatika kupata mtoto kwenye ndoa yake aliyokuwa akiiringia. Jitihada za kupata mtoto ziligonga  mwamba. Katika pitepite zake za hapa na pale, alifanikiwa kupata habari ambazo zilikuwa na ukweli ndani yake. Waswahili husema, “watu hawakunyimi neno”. Kuna jamaa ambaye alikuwa anamfahamu yule kijana msomi aliyekuwa amekataliwa akiwa mimba kwa mama yake. Jamaa huyu alimweleza yule baba yake kuhusu habari zake na mafanikio ya mtoto huyo.

Siku moja baba yule alifika ofisini kwa ‘mtoto’, akajitambulisha kwa yule ‘mtoto’ ambaye alimshangaa kwa maana alikuwa hajawahi kumuona hata siku moja. Kwa upole, mtoto alimwambia huyo baba, aondoke ili aende kwanza akazungumze na mama yake. Baba alichoka sana na alijuta sana.

Mtoto alikuwa jasiri, na wala hakuwa na kinyongo. Alizungumza na mama yake ambaye bila kumficha alimwambia ukweli kuwa, “ni sawa, mwanangu, huyo ni baba yako japo alinikataa nilipokuwa mjamzito na kwamba asingekuwa na habari nami na mtoto nitakayemzaa”. Aliendelea kumwambia mtoto wake kuwa, “lakini kama unaweza kumsaidia fanya hivyo, usiangalie yaliyopita”. Kama waswahili wasemavyo, ‘Yaliyopita si ndwele, tugange ya hayo”, wawili hawa, yaani mama na mtoto, waliganga yajayo.

Hii ni hadithi ya kweli, na tuna mengi ya kujifunza. Baadhi ya yale tunayoweza kuchota kwenye simulizi hii ni haya yafuatayo:

1. Tusiwe wepesi kukataa mimba/watoto kwa kuogopa majukumu yaliyo mbele yetu. Kama ulikuwa na mahusiano ya kimapenzi na binti, yakupasa ukubali kubeba mzigo unaopewa na halafu kama wasiwasi bado unakuwepo, ni vema mfanye mpango wa kufanya asidi nasaba (DNA) ili kujua uhalisia na ukweli kuhusu nasaba za mtoto huyo, kama wewe kijana ni baba wa mtoto huyo ama laa. 

2. Hakuna mtoto anayeomba kuzaliwa na baba huyu wala mama yule. Tukwepe kuwatesa watoto wasio na makosa.

3. Kulazimisha binti atoe mimba ili kukwepa majukumu ni dhambi, labda kuwe na sababu za kiafya za kitaalamu za kufanya hivyo. 

4. Binti usikubali kutoa mimba, hebu tafakari kwa kina, endapo mama yako angetoa mimba yako wewe leo hii ungekuwepo?

5. Wazazi/walezi, tuwe makini katika malezi ya watoto wetu ili wasifikie mahali ambapo wanatupa watoto kwa sababu ya kuogopa kulea. Wakati mwingine, sisi wazazi/walezi tunachangia kwa kiasi kikubwa vijana wetu kufikia maamuzi hayo ya kinyama, ya kutoa mimba. 

6. Tuwape nafasi watoto wazaliwe kwa sababu ni haki yao kuzaliwa, lakini pia hujui huyo kiumbe kesho huenda akawa wa msaada sana kwako. Mungu haleti kiumbe hapa duniani kimakosa, huletwa kwa makusudi maalum. Mwenye mamlaka ya kuondoa uhai wa mtu ni Mungu peke yake.

Simulizi

by Margaret Kayombo (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Wengi huuchukulia msemo huu kama utani na pia wa kuchekesha. Mara nyingi tunaona maandishi haya kwenye malori ama bajaji. Kusema kweli kwa upande moja maneno haya yanachekesha lakini kwa upande mwingine yanaweza yakamfanya mtu atafakari kiundani zaidi maana yake.  

Msemo huu unakuja baada ya kuona maadili ya watu, hususani baadhi ya wanaume yameporomoka. Kwa kawaida, waungwana wanatakiwa kuwathamini na kuwajali watoto wa wenzao. Lakini yanayotokea siku hizi, yanawauma na kuwaliza wazazi wengi pamoja na taifa kwa ujumla. 

Serikali ina upendeleo wa hali ya juu kwa mtoto wa kike, hususan, kielimu. Inasikitisha kuona kuwa, pamoja na jitihada hizo za Serikali za kumkomboa mtoto wa kike kielimu, kuna watu wasio na mapenzi mema na mabinti hao. Wabaya hao wamekuja na mbinu mbalimbali za kuwarubuni na kuharibu maono yao na hata kuharibu malengo ya Serikali. Ukichunguza sana ni kitu kidogo sana kinacho mponza binti mpaka anaharibu malengo yake. Inaweza kuwa shilingi 500 tu ambayo inamvuruga binti na hata kusahau kabisa malengo yake. Swali la kujiuliza hasa ni kitu gani kinamvutia mwanaume mzima kumfuata na kumlaghai mtoto ambaye anaweza kuwa sawa na binti yake au hata mjukuu wake? Je, wanaume hao, pengine wanawafuata hao mabinti kwa sababu wanapenda sketi zao? 

Ndio maana watu wamekuwa wakisema kwa mafumbo kuwa kama wanaume hao wanapenda sketi za mabinti hao basi wawashonee wake zao ili watulize mihemuko yao. Wanaaswa kuwa wasiwaharibie mabinti zetu malengo ya maisha yao ya mbeleni. Tunatoa ushauri kwa wanaume wenye tabia za kutamani na kupenda kuparamia sketi, wawashonee wake zao sketi zinazofanana na hizo wanazozitamani. Wawaache mabinti zetu ili waweze kutimiza malengo yao. Yatupasa tukumbuke kuwa, binti wa mwenzio ni binti yako hivyo mpe heshima na haki anazostahili, haki ya kumaliza masomo yake pamoja na haki ya kuishi kama mtoto. Elimu ya mtoto wa kike ni muhimu sana kwa taifa letu. Ule usemi wa: “Ukimuelimisha mwanamke, umeelimisha ulimwengu”, una maana sana kwa kila mtu. Kama tatizo la wanaume wenye tabia hii ni sketi za mabinti zetu, basi tunawaomba na kuwashauri kuwa kuanzia leo, wawashonee wake zao wapendwa sketi ili waweze kutunza ndoa zao. 

Mtoto wa mwenzio ni wako.

Simulizi

by Alfreda George (Wisdom&Wellness Counselor – TEWWY).

Maisha yetu ya hapa duniani kwa sehemu kubwa yametawaliwa na wivu kutokana na roho zetu mbaya. Ni watu wachache tu ambao wanaweza kukupongeza kwa dhati katika mafanikio yako. Walio wengi hupenda kuona mtu anaishi kwa shida na kwa tabu, eti hiyo ndio huwa ni furaha yao kubwa. Watu kama hawa huwa hawako tayari kukusaidia ama kukutoa kwenye hali ya dhiki ambayo unaweza kuwa nayo. Wengine hufikia hata hatua ya kukutenga na kuwa mbali na wewe, kwa vile tu hali yako ni duni.

Lakini tukumbuke kwamba Mungu amemuumba mwanadamu ili afurahie maisha aliyompa hapa duniani. Kwa vile Mungu wetu hana choyo, ipo siku atakuinua na kukutoa kwenye hiyo hali ya dhiki. Mungu akikuinua basi ndipo na vita dhidi yako vitainuka kwa nguvu zote. Binadamu hawapendi wenzao wainuke kwa maana wanajua sasa na wewe utakuja kuwa kama wao.

Ajali ya ndege ilimuibua kijana mdogo Majaliwa ambaye alitumika na Mungu kuokoa watu, hali ambayo ilikuwa karibu imsababishie na yeye mwenyewe umauti. Ilikuwa naye afe katika jitihada za kuwaokoa binadamu wenzake ambao hana hata udugu nao. Ni huruma tu ya Majaliwa iliyotawaliwa na utu wake.

Utashangaa sasa watu wameanza kubeza kile kilichofanywa na serikali. Kuna wanaoona kwamba hakustahili, hii ni kutokana na vile alivyozawadiwa na serikali. Pengine kama sio Majaliwa kujitoa mhanga, watu wengi zaidi wangelikufa. Tukumbuke kuwa kazi yake ya kuokoa watu nusura na yeye afe, alijikuta yuko chumba cha wagonjwa mahututi baada ya kutoswa na maji.

Binadamu kweli hatuna shukurani wala fadhila. Lakini hiyo yote ni mioyo iliyojaa chuki na nda, hatupendi wenzetu wafanyiwe ama walipwe mema kwa mazuri wanayofanya. Tunapenda kuona wenzetu wanahangaika na kwa kufanya hivyo, nafsi zetu hufurahi. Roho zetu zimejaa maneno ya ‘kwa nini’? Pengine tungependa kumuona Majaliwa akibakia pale mwaloni, akibangaiza na dagaa zake. Ni roho mbaya zilizokithiri.m ambazo zinatakiwa kulaaniwa. Lakini tujiulize, kwani mwenzio akihangaika na kupata tabu, wewe unapata nini?

Roho za ‘korosho’ hazifai. Yatupasa tuondokane na roho hizo kwani hazijengi zaidi ya kubomoa. Mungu humuangalia kila mtu kwa wakati wake. Sisi sote ni viumbe wake hivyo tupendane na tusaidiane kama binadamu tuliopo hapa duniani. Tujifunze kusherehekea mafanikio ya wenzetu, kwa kufanya hivyo tutakuwa tunayakaribisha mafanikio ya kwetu ambayo yako njiani, yanakuja. Tuwe na subira 🙏🏽